Nam Định có nhà thờ Khoái Đồng

Từ lâu, nhà thờ Khoái Đồng trở thành biểu tượng của thành phố Nam Định. Tuy nhiên, phải đến năm 2008, nhà thờ này mới trở lại đúng nghĩa là ngôi giáo đường sau khi được Nhà nước bàn giao lại cho giáo phận Bùi Chu.

Giáo xứ Khoái Đồng được thành lập năm 1875. Nhà thờ Khoái Đồng là một thánh đường Công giáo phong cách Romanesque, được xây dựng bởi các cha dòng Đa Minh Tây Ban Nha và hoàn thành năm 1941. Kiến trúc của nhà thời Khoái Đồng cùng với phong cách kiến trúc nhà thờ Cửa Bắc (Hà Nội), nhà thờ chính tòa Sơn Lộc (Sơn Tây) và nhà thờ giáo xứ Tôn Đạo (Kim Sơn, Ninh Bình). Sau này, một số giáo xứ lấy nguyên mẫu nhà thờ Khoái Đồng để xây dựng nhưng các phiển bản đều chưa đạt được mức hoàn mỹ như bản gốc.

Đầu thế kỷ 20, nơi đây, trên diện tích hơn 5 héc ta, từng là một trung tâm đào tạo của công giáo với quần thể kiến trúc tại do Dòng Đa Minh Tây Ban Nha quy hoạch và xây dựng. Gồm có Nhà thờ Khoái Đồng, Giáo hoàng Chủng viện Thánh Albertô Cả (nay là trường tiểu học Nguyễn Văn Cừ), Trường Sư phạm Thánh Tôma (nay là trường Trung học phổ thông Nguyễn Khuyến), và một số khu phố xung quanh. 

Xin được nói qua về Giáo hoàng Chủng viện Thánh Albertô Cả.

Đây là Học viện của Dòng Đa Minh do các giám mục và linh mục Tây Ban Nha thành lập năm 1916, được Tòa Thánh nâng lên Giáo hoàng Chủng viện năm 1930. Đây là một chủng viện liên giáo phận, từ niên khóa 1930–31 đào tạo linh mục cho toàn miền Đông Đàng Ngoài, gồm các địa phận dòng là Bùi Chu, Thái Bình, Hải Phòng, Bắc Ninh, và Lạng Sơn. Sau 1954, Giáo hoàng Chủng viện di dời vào Nam

Trước khi được trao lại cho giáo phận, nhà thờ Khoái Đồng được trưng dụng vào nhiều mục đích: Rạp chiếu phim, nơi tập thể thao, làm xí nghiệp dệt may. Trong chiến tranh chống Mỹ, năm 1966, trong trận oanh tạc của máy bay Mỹ, cùng với thiệt hại của thành phố Nam Định, nhà thờ Khoái Đồng bị ảnh hưởng nặng nề. Rất may mắn, ngôi thánh đường vẫn còn nguyên vẹn. Trong thời gian bị trưng dụng vào các mục đích phi tôn giáo, những người sử dụng cảm nhận được sự tôn nghiêm của gian cung thánh nên đã xây một bức tường ngăn cách khu vực này với phần hội trường. Do đó, phần ảnh tượng, chạm khắc vẫn được gìn gìn hầu như nguyên vẹn.

Sau khi nhận bàn giao, nhà thờ Khoái Đồng được trùng tu trên cơ sở giữ nguyên kiến trúc cũ và được mang tước hiệu Thánh đường Nữ vương các thánh tử vì đạo. Lễ khánh thành và cung hiến được cử hành vào ngày 27/12/2014.

Trên mạng và một số tờ báo có dẫn thông tin nhà thờ Khoái Đồng là một trong 2 nhà thờ của Việt Nam thờ thánh Nicolais một vị thánh mà theo truyền thuyết của Thiên Chúa giáo chính là ông già Noel, theo Linh mục Đinh Khắc Vịnh, người coi sóc giáo xứ Khoái Đồng là hoàn toàn không chính xác.

Liên quan đến số phận của nhà thờ Khoái Đồng còn có nhiều thông tin thú vị. Nếu có dịp ghé qua thành Nam, các hãy dành thời gian ghé thăm để tìm hiểu về ngôi thánh đường này. Địa chỉ 127 Lê Hồng Phong, cạnh bờ hồ Vị Xuyên, thành phố Nam Định.