SONG_O_QUE: Cây hồng của bà nội và giấc mơ của thím tôi

Trong khu vườn nhỏ trước sân ngôi nhà cổ, nơi ông bà nội tôi từng sống cả đời, có một cây hồng giòn cổ thụ. Tôi không biết cây ấy được ông bà trồng từ khi nào, chỉ nhớ rằng mỗi mùa đông sang, khi gió lạnh vừa chạm ngõ, từng chùm quả hồng lại đỏ rực như lửa, treo lủng lẳng trên những cành khẳng khiu, thắp sáng cả khoảng sân. Tết đến, chẳng cần mai đào, riêng cây hồng thôi cũng đã đủ làm rực rỡ cả một vùng trời ký ức. Cả làng, duy chỉ nhà ông bà tôi có cây hồng đặc biệt ấy.

Ông bà nội tôi, đằng sau là cây hồng giòn ở mảnh vườn trước sân.

Bà nội mất năm 1999. Sau đó, chú thím tôi tiếp tục sống cùng ông trong căn nhà cũ. Vài năm sau, ngôi nhà xuống cấp nghiêm trọng, chú thím quyết định xây lại. Căn nhà mới được dựng lên ở mảnh đất phía trước, để lại cây hồng cô đơn đứng nơi nền đất xưa.

Thím tôi khi đó là giáo viên dạy cấp I. Năm ấy, trường nơi thím công tác được chọn nâng cấp thành trường chuẩn quốc gia. Trong buổi họp triển khai, thầy hiệu trưởng kể lại rằng có thầy phong thủy khuyên nên tìm một cây hồng cổ thụ trồng trước khu phòng giám hiệu – như một biểu tượng của sự đơm hoa kết trái, học trò thành đạt.

Tìm khắp vùng không ra, bỗng thím tôi chợt nhớ đến cây hồng nhà mình. Không suy nghĩ nhiều, thím đề nghị đưa cây hồng ấy về trường trồng. Ông hiệu trưởng ngỏ ý gửi chút tiền công, nhưng thím lắc đầu: “Cây nhà tôi tặng trường, không phải để bán.” Vậy là, cây hồng thân thuộc ấy rời gốc cũ, bắt đầu một đời sống mới trong khuôn viên trường học.

Hai mươi năm trôi qua. Thím tôi nghỉ hưu từ lâu. Trường cũ đổi ba đời hiệu trưởng. Cây hồng năm xưa cũng dần chìm vào quên lãng. Không ai còn nhớ nó đã từng gắn bó thế nào với một mái nhà, một người bà, một thời tuổi thơ.

Thế rồi, vào một buổi chiều cuối xuân, thím tôi đang ngồi xem tivi thì bất chợt nghe tiếng xe đỗ trước cổng. Ra mở cửa, thím sững người khi thấy một cô gái còn trẻ, ăn mặc chỉnh tề, tay ôm mâm lễ vàng hương. Cô tự giới thiệu là hiệu trưởng mới của trường cũ, xin phép được vào thắp hương cho cụ bà.

Người khách lễ phép nói:

- “Cách đây hai mươi năm, chị có tặng trường một cây hồng. Nay trường định cải tạo lại khuôn viên, nhà trường cảm thấy như vẫn còn món nợ ân tình với gia đình chị. Cây ấy vốn không thuộc về trường. Xin phép gia đình, chúng em muốn trả lại nó, để nó trở về nơi vốn dĩ thuộc về mình”.

Chiều hôm ấy, cây hồng được đưa trở về, bằng cần cẩu, xe chuyên dụng, cùng cả một nhóm công nhân. Người dân trong xóm kéo đến xem, ai nấy đều thắc mắc: tại sao lại trả cây sau hai chục năm?

Nhưng có một người đã sớm linh cảm điều này: thím tôi.

Bởi suốt một tuần trước hôm ấy, đêm nào thím cũng mơ thấy bà nội.

Lần đầu, bà hiện về, khuôn mặt nghiêm nhưng ánh mắt buồn rầu: “Có thứ của nhà mình cho mượn, người ta dùng riết rồi tính giữ luôn, không trả.”

Thím tỉnh dậy, lắc đầu. “Chắc do nhớ bà quá nên mơ thế thôi.”

Lần thứ hai, bà lại đến, nói rõ hơn: “Cái cây mẹ trồng, họ sắp mang đi bán đó con”.

Thím vẫn không bận tâm. Thím không mê tín. Bà mất đã lâu, giấc mơ có khi chỉ là ngẫu nhiên.

Nhưng đến lần thứ ba, thím rùng mình tỉnh dậy giữa đêm. Bà nội đứng ngay dưới gốc cây hồng trong giấc mơ, dáng gầy, tóc bạc phơ, mắt nhìn xoáy vào thím:

- “Người ta muốn bán cây hồng. Nếu được, con lấy lại mang về cho mẹ nhé”.

Lần này, thím không dám chần chừ. Do đã nghỉ dạy từ lâu, bạn bè cũ cũng đã nghỉ cả, thím ngần ngại không đến trường mà chỉ đến nhà một người quen đang dạy ở trường. Thím chỉ hỏi: “Có phải trường đang định bán cây hồng trước phòng giám hiệu không?” Rồi, như trút nỗi day dứt, thím kể lại ba giấc mơ về bà.

Người giáo viên kia thoáng bất ngờ, rồi hứa sẽ tìm hiểu. Chỉ một ngày sau, cây hồng của bà đã trở về, như thể có một bàn tay vô hình sắp đặt sẵn.

Cây hồng ấy giờ vẫn đứng đó, trong khu vườn cũ như một lời nhắn nhủ dịu dàng từ người đã khuất: "Mẹ vẫn ở đây, vẫn dõi theo các con".