26 tháng 2, 2024

Về nơi có biểu tượng của biến đổi khí hậu


 

Đây là bãi biển phía Bắc nhà thờ đổ Hải Lý, Hải Hậu, Nam Định, là một trong hai bãi thuyền của ngư dân thôn Xương Điền, nơi có ngôi nhà thờ đổ nổi tiếng được gọi dân dã với cái tên Nhà Thờ Đổ. 

Mỗi khi về đây, ngoài điều thú vị được ngắm nghía chứng tích khắc nghiệt của sự biến đổi khí hậu là ngôi nhà thờ đổ trên bãi biển, du khách còn được trải nghiệm hoạt động đánh bắt hải sản truyền thống của ngư dân nơi đây.

Thôn Xương Điền có hơn 70% hộ sống bằng nghề đánh bắt thủy hải sản. Mỗi gia đình ngư dân đầu tư cơ bản một chiếc thuyền máy với giá khoảng 60 triệu đồng. Nếu cùng lúc muốn đánh bắt được nhiều loại hải sản thì đầu tư thêm ngư lưới cụ, tổng chi phí khoảng hơn 100 triệu đồng. Mỗi thuyền có một ngư dân. Hằng ngày chuyến biển bắt đầu lúc Đài nói (4h45 phút sáng) và về bờ lúc 10h30 – 11h trưa. Chồng đi biển, vợ trong bờ chờ thuyền về đón lưới gỡ tôm cá.  Xưa kia hoạt động đánh bắt chủ yếu phục vụ nhu cầu của người dân trong vùng. Nay, khách về thăm nhà thờ đổ gia tăng, hải sản được bán tại chỗ cho khách tham quan nhà thờ đổ và các nhà hàng phục vụ khách du lịch. 

Nhờ hoạt động đánh bắt hải sản và du lịch, người dân làng Xương Điền có thu nhập khá ổn định. Biểu hiện bằng sự sầm uất của ngôi làng phía trong chân đê.

Hôm nay biển động, đợt gió mùa đông bắc sau Tết làm nhiệt độ xuống thấp. Hiển thị trên thiết bị điện tử là 13 độ, nhưng mưa phùn và gió khiến cho cảm giác rét buốt. Có một ngư dân phải vật lộn với chuyến biển vào lúc 12h trưa với hy vọng sẽ bắt được nhiều ghẹ ngon.

Tổ tiên của những ngư dân hiện nay lập làng ở bờ biển cách bờ biển hiện nay khoảng 10 km.

Năm 1877 giáo dân ở vùng đất này thành lập giáo họ Lái Tim và bà con giáo dân cùng nhau xây dựng lên một nhà thờ nhỏ. Ban đầu, nhà thờ được xây dựng rất đơn sơ, có diện tích 252m2, dài 14m, rộng 7m và được lợp hoàn toàn bằng cỏ tranh nên được gọi là nhà thờ "chay".

Từ thập kỷ thứ hai của thế kỷ XX, làng chài Xương Điền là xóm đạo Công giáo bị biển xâm thực và nhanh chóng bị xói mòn. Nhà thờ sau đó được di chuyển vào sâu phía trong, cách khoảng hơn 10km so với vị trí cũ.

Năm 1917, nhà thờ họ Lái Tim được xây dựng lần thứ 2 theo thiết kế của kiến trúc sư người Pháp tại vị trí hiện nay (tức là nhà thờ đổ). Nhà thờ được hoàn thành vào năm 1927 với khuôn viên rộng 9.330m2, dài 47m, rộng 15m. 

Tháp chuông nhà thờ cao 27m, vòm thánh giá cao 15m với kiến trúc cửa vòm, nhiều hoa văn trang trí theo phong cách châu Âu cổ điển rất công phu, đẹp mắt. Ngoài ra, nhà thờ còn có nhà quán dài 29m, rộng 6,4m, cao 4,5m.

Nhưng với sự xâm thực không ngừng của biển và sự khắc nghiệt của thời tiết, nhà thờ lại một lần nữa phải di chuyển vào sâu trong đất liền và được xây dựng lần thứ ba, cách vị trí cũ hơn 2km và có tên gọi khác là nhà thờ họ Thánh Tâm. Nhà thờ mới này hiện trở thành một địa điểm nổi tiếng vào dịp Noel hằng năm. Dịp này, không gian nhà thờ sẽ được trang trí công phu kỳ công, khiến khách tham quan choáng ngợp.

Trải qua hơn 140 năm, do bị biển xâm thực, nhà thờ xưa đã bị sụp đổ gần như hoàn toàn. Dấu tích còn sót lại chỉ là một phần của tháp chuông nhà thờ trên bãi biển. 

Năm 2005, cơn bão số 7 với sức tàn phá khủng khiếp đã phá hủy toàn bộ tuyến đê bao bên ngoài, xóa sổ ngôi làng chài dọc bãi biển Xương Điền - Văn Lý đồng thời cuốn theo cả các nhà thờ ven biển khác. Điều kỳ lạ là nhà thờ đổ vẫn trụ vững vượt qua cơn bão biển hung dữ đó cùng với nhiều cơn bác khác. Và sau đó, nó trở thành một biểu tượng.


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét